Kontestatorzy

Kronika poświęcona jest dwóm wybranym wydarzeniom artystycznym realizowanym w Elblągu i okolicach miasta w 1972 roku. Ich organizatorem była elbląska Galeria EL – ośrodek sztuki współczesnej założony w 1961 roku przez Gerarda Kwiatkowskiego (1930–2015). Na potrzeby galerii Kwiatkowski pozyskał od władz miejskich zrujnowany budynek kościoła pw. Najświętszej Marii Panny, który odrestaurował po zniszczeniach dokonanych w czasie wojny.
Galeria EL odegrała kluczową rolę w rozwoju i upowszechnianiu sztuki współczesnej w Elblągu. Stała się także istotnym ośrodkiem sztuki na mapie Polski. Jej najważniejszym przedsięwzięciem było Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, czyli cykliczne wydarzenie artystyczne odbywające się w latach 1965–1973. Jego kolejne edycje zaowocowały powstaniem w przestrzeni miejskiej kilkudziesięciu abstrakcyjnych rzeźb z metalu. Impreza została zorganizowana we współpracy z Zakładami Mechanicznymi im. gen. Karola Świerczewskiego Zamech.
W 1971 roku Biennale odbyło się pod hasłem „Zjazd Marzycieli”, a w jego formule położono nacisk na prezentację realizacji wymykających się tradycyjnym klasyfikacjom artystycznym, takich jak działania o charakterze performatywnym, odczyty, czy też prezentacje dokumentacji artystycznej.
Choć w kronice pojawia się odwołanie do „Zjazdu Marzycieli”, prezentowane w niej wydarzenia miały miejsce w roku 1972 i nie były częścią tej imprezy. Pierwszym z nich jest akcja przeprowadzona w plenerze, w okolicach miasta, przez członków Trupy A-Z. Druga część reportażu prezentuje działanie performatywne artysty Pawła Freislera pt. „Działanie z rekwizytami”, przeprowadzone w Elblągu 6 lutego 1972 roku w ramach IV Pleneru Elbląskiego.
Łukasz Mojsak

Opis na podstawie: „Notatnik Robotnika Sztuki”, tom 1, Elbląg 1972.