Awantura o Basię

Schyłek XIX wieku. Na stacji kolejowej małego miasteczka zdarzył się tragiczny wypadek. Matka kilkuletniej Basi ginie tragicznie pod kołami pociągu. Chwilę przed śmiercią podaje adres przyjaciółki, Stanisławy Olszańskiej, której chce powierzyć wychowanie dziewczynki.
Początkowo opiekę nad sierotą przejmują mieszkający w miasteczku doktorostwo Budziszowie. Pani doktorowa, chcąc wypełnić ostatnią wolę zmarłej, wysyła list do panny Olszańskiej zawiadamiający o przyjeździe Basi.
Z adresem na piersi dziewczynka wyrusza sama pociągiem do Krakowa. W podróży poznaje aktora Walickiego, który zajmuje się sierotą, gdy nikt nie zgłasza się po nią na dworzec. Zabiera małą do domu i wraz z przyjacielem Szotem próbują odczytać informacje z zalanej mlekiem kartki zawieszonej na szyi dziewczynki. Sądząc, że prawidłowo odgadli nazwisko i adres osoby, u której dziecko ma zamieszkać, odwożą Basię do pisarza Stanisława Olszowskiego. Ten, mimo że zdezorientowany niespodziewaną wizytą, ulega urokowi Basi i troskliwie się nią zajmuje.
Tymczasem panna Olszańska, która po kilkutygodniowej nieobecności powraca do Krakowa, z listu dowiaduje się o tragicznej śmierci przyjaciółki i zaginięciu jej córki. Zrozpaczona robi wszystko, aby odszukać Basię. Odnajduje w końcu Stanisława Olszowskiego, ale pisarz nie chce rozstać się z dzieckiem, które tymczasem pokochał. Rozpoczyna się batalia o opiekę nad Basią między Olszańską a panem Olszowskim. Po stronie literata stają wszyscy sąsiedzi mieszkający w jego kamienicy.
W końcu Walicki i Szot decydują, że w nieparzyste miesiące roku dziewczynka ma przebywać u panny Olszańskiej, w parzyste zaś u pana Olszowskiego. Pisarz staje się częstym gościem w domu Olszańskiej. Między nimi rodzi się nić sympatii, a potem miłość. Postanawiają się pobrać. Basia ma wreszcie to, o czym marzyła – jeden dom i dwoje przybranych rodziców. (KN)